Jonkerbosch ––––––––––––––––
Eduard Grödel (1928-1943)
Jonkerbosch - Westerbork - Sobibor
Eduard (Ed) Grödel
12-05-1885 | vader Karl Grödel geboren in Friedberg (Hessen) |
23-11-1898 | moeder Else van Lier geboren in Amsterdam |
04-08-1925 | huwelijk van ouders in Amsterdam |
04-08-1926 | zus Carla geboren in Rotterdam |
20-11-1928 | geboren in Rotterdam |
09-12-1931 | gezin verhuist naar Tilburg |
29-04-1938 | naturalisatie vader (Wet van 28 april 1938, Stb. 1206) |
25-11-1939 | reeds 3 jaren in Ubbergen Hengstdal U 71 (Paedologisch Instituut St. Joseph) |
22-12-1939 | uitgeschreven uit gemeente Tilburg (naar Ubbergen) |
01-05-1941 | ingeschreven op Jonkerbosch |
08-05-1941 | ingeschreven in gemeente Nijmegen (vanuit Ubbergen) |
01-09-1941 | afgeschreven op Jonkerbosch |
01-12-1941 | tweede inschrijving ("na tijdel. schorsing als Israëliet") |
31-12-1941 | vader overlijdt in Tilburg ("hartinfarct") |
28-08-1942 | moeder en zus gedeporteerd ("eerste transport vanuit Tilburg") |
03-09-1942 | moeder en zus vermoord in Auschwitz |
18-11-1942 | om 01.00 uur 's nachts opgehaald (de volgende dag op transport gesteld naar Westerbork) |
07-01-1943 | afgeschreven op Jonkerbosch |
13-04-1943 | grootmoeder Friederica van Lier-Leven gedeporteerd |
16-04-1943 | grootmoeder vermoord in Sobibor |
18-05-1943 | op transport gesteld naar Sobibor (vanuit Westerbork) |
21-05-1943 | vermoord in Sobibor |
06-10-1949 | aangifte van overlijden door Ministerie van Justitie (No. 15582) |
25-01-1950 | overlijden ingeschreven in gemeente Nijmegen (No. 103) |
17-11-2023 | Stolperstein op Jonkerbosch |
Ed Grödel met zijn vader in Berg en Dal (zomer 1940) |
Ed Grödel met zijn nieuwe fiets voor het Mariapaviljoen (1941) |
Ed Grödel vooraan met fiets, op de achtergrond de herbouw van de Waalbrug (1942) |
"In de nacht van 17 op 18 november, om één uur, wordt Ed Grödel, als kind van joodse ouders, door de politie gehaald en op transport gesteld naar Westerbork in Drente. Nooit is er nog iets van hem vernomen!!" (Jonkerbosch, Groei en Bloei 7)
Eind september 1942 waren de paviljoens en de school door de Duitsers gevorderd. Alle broeders en leerlingen namen hun intrek in het hoofdgebouw. Ed was een van de 196 joodse stadgenoten die bij de razzia in de nacht van dinsdag 17 november op woensdag 18 november 1942 werden opgepakt. Hij werd aan de voordeur van het hoofdgebouw opgehaald door politiecommissaris majoor Antonius Johannes Maria van Dijk (Helmond 19 april 1905 – Arnhem 31 augustus 1943), lid van de Germaanse SS, die vanuit Eindhoven naar Nijmegen was overgeplaatst. De groep bracht de nacht door in de H.B.S. aan de Kronenburgersingel en werd de volgende dag onder begeleiding van Nijmeegse politieagenten overgebracht naar Westerbork.
Gedurende de periode 2 maart tot 20 juli 1943 vertrokken, steeds op dinsdagmorgen, negentien deportatietreinen vanuit het doorgangskamp Westerbork in Drenthe naar Sobibor. Ieder transport werd vanuit Westerbork aan de autoriteiten in Berlijn, Lublin, Krakau, Den Haag en Amsterdam per telex gemeld. Eduard Grödel was een van de 2511 personen die op 18 mei 1943 vanuit Westerbork op transport werden gesteld om direct na aankomst in Sobibor te worden vermoord.
Politiecommissaris Van Dijk werd op 8 juli 1943 in de Hertogstraat door een lid van de illegaliteit neergeschoten en overleed op 31 augustus 1943 in Arnhem aan zijn verwondingen. Hij werd opgebaard in de nieuwe raadzaal van het stadhuis en met Germaanse pracht en praal begraven op de begraafplaats Rustoord. Na de Tweede Wereldoorlog is hij herbegraven op de Duitse militaire begraafplaats in Ysselsteyn (blok TC, rij 4, graf 38).
6 oktober 1949 |
25 januari 1950 |
Jonkerbosch - 17 november 2023 |
Jonkerbosch - achtergrondinformatie